تغییرات جمعیت بالشک مرکبات،pulvinaria aurantii و شکارگر آن cryptolaemus montrouzieri در منطقه تنکابن و اثر گیاهان میزبان روی ویژگیهای زیستی آنها

بالشک مرکبات، pulvinaria aurantii cockerell (hem.: coccidae)، یکی از آفات مهم مرکبات در مازندران می¬باشد. در این تحقیق در مطالعات صحرایی در گام اول فراوانی نسبی و تنوع گونه¬ای دشمنان طبیعی بالشک مرکبات در منطقه¬ی تنکابن ارزیابی شد. بر اساس نتایج حاصل کفشدوزک cryptolaemus montrouzieri mulsant بیشترین درصد فراوانی نسبی را در بین دشمنان طبیعی این آفت داشت. در گام دوم، تغییرات جمعیت و توزیع فضایی بالشک مرکبات و کفشدوزک کریپتولموس و همچنین درجه¬ی همپوشانی بین آن¬ها در دو سال 1390 و 1391 مطالعه شد. درجه¬ی همپوشانی بین کفشدوزک کریپتولموس با کیسه¬ی تخم، سن یک و سن دو بالشک مرکبات در بیشتر تاریخ¬های نمونه¬برداری مثبت بود؛ درصورتی¬که درجه¬ی همپوشانی این کفشدوزک با سن سه و حشرات کامل بالشک در بیشتر زمان¬ها منفی بود. همچنین، در هر دو سال شاخص¬های تیلور و ایوائو نشان دادند که مجموع مراحل زیستی بالشک و کفشدوزک دارای توزیع تجمعی می¬باشند. در گام سوم، تاثیر هفت گیاه میزبان (پرتقال خونی، نارنج، لیموترش، دارابی، گریپ¬فروت و نارنگی کلمانتین) بر تراکم بالشک مرکبات و کفشدوزک کریپتولموس در شرایط صحرایی طی سال¬های 1391 و 1392 مطالعه شد. نتایج نشان داد که در سال 1391، تراکم بالشک روی پرتقال خونی بیشترین و روی کامکوات کمترین بود. در سال 1392، تراکم بالشک روی پرتقال خونی در مقایسه با نارنگی کلمانتین، نارنج و کامکوات به¬طور معنی¬داری بیشتر بود. در سال 1391، تراکم جمعیت c. montrouzieri روی هفت گیاه میزبان مورد مطالعه اختلاف معنی¬داری را نداشت؛ در صورتی¬که در سال 1392 بیشترین تراکم کفشدوزک کریپتولموس روی نارنگی کلمانتین و کمترین تراکم آن روی کامکوات مشاهده شد. در مطالعات آزمایشگاهی ویژگی¬های زیستی بالشک مرکبات و کفشدوزک کریپتولموس روی هفت گیاه میزبان نام¬برده مطالعه شد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) بالشک مرکبات و کفشدوزک کریپتولموس با تغذیه از کیسه¬های تخم بالشک و همچنین با تغذیه از پوره¬های بالشک به¬ترتیب102/0،115/0 و 080/0 بر روز روی پرتقال خونی، 097/0، 111/0 و 078/0 بر روز روی نارنج، 096/0، 112/0 و 076/0 بر روز روی لیموترش، 089/0، 117/0 و 086/0 بر روز روی دارابی، 087/0، 120/0 و 088/0 بر روز روی گریپ¬فروت، 087/0، 122/0 و 090/0 بر روز روی نارنگی کلمانتین و 081/0، 109/0 و 065/0 بر روز روی کامکوات محاسبه شد. بر اساس پارامترهای رشد جمعیت آفت و شکارگر می¬توان نتیجه¬گیری کرد که کفشدوزک کریپتولموس در کنترل بالشک¬های پرورش یافته روی نارنگی کلمانتین بیشترین کارایی را دارد.